Hoge gas- en elektriciteitsprijzen kunnen bedrijfsleven circa 22 miljard euro kosten

De explosief stijgende gas- en elektriciteitsprijzen kosten het Nederlandse bedrijfsleven in 2022 naar schatting 22 miljard euro, aldus ABN AMRO in haar sectorprognoses voor 2022. Bij deze berekening gaat zij ervan uit dat het bedrijfsleven voor de helft van het energieverbruik variabele tarieven betaalt. Deze aanname is gedaan op basis van gesprekken met brancheverenigingen en grootverbruikers.

Daarnaast schat ABN AMRO dat de energietarieven dit jaar ruim vijf keer zo hoog zullen zijn als in 2019. De bank verwacht dat de tarieven door de oorlog in Oekraïne nog minstens tot het voorjaar van 2023 hoog zullen blijven. Dit betekent voor sommige bedrijven dat de winst die zij normaliter zouden maken volledig wordt tenietgedaan. Naarmate de prijzen langer hoog blijven, zullen meer bedrijven geraakt worden door hogere kosten zodra vaste contracten aflopen.

Kosten doorberekenen niet vanzelfsprekend

Vooral de glastuinbouw, chemie, bouwmaterialen- en voedingsmiddelenindustrie hebben te maken met hogere kosten, doordat in deze sectoren veel gas en elektriciteit nodig is. Ook datacenters zijn grootverbruikers van stroom. Als zij de kosten van energie doorberekenen, heeft dit gevolgen voor afnemers in de IT-sector – zoals hosting-bedrijven, clouddienstverleners en softwareontwikkelaars – en dus voor veel bedrijven die van deze diensten gebruikmaken. Wat veel bedrijven extra gevoelig maakt, zijn de dunne marges. Een vervijfvoudiging van de energiekosten kan tot rode cijfers leiden, omdat het vaak lastig is voor bedrijven om hogere kosten volledig door te berekenen. Zo verzwakken hogere prijzen de wereldwijde concurrentiepositie van internationale spelers in de industrie. Doordat bouwbedrijven vaak contractueel een vaste prijs hebben afgesproken met opdrachtgevers zoals projectontwikkelaars, is het voor ruim de helft niet of nauwelijks mogelijk kostenstijgingen door te berekenen. Ook voor de voedingsmiddelenindustrie is het lastig de hogere kosten vergoed te krijgen. Hierover wordt stevig met supermarkten onderhandeld.

Economie groeit met drie procent

Zodra de hogere prijzen de winkelschappen bereiken, zal de consument dit in zijn portemonnee merken, benadrukt ABN AMRO. ‘Door de hogere energiekosten stijgt de inflatie verder. Dit gaat ten koste van het consumentenvertrouwen en de koopkracht, waardoor sectoren als de horeca en retail zich minder snel herstellen dan verwacht’, zegt Franka Rolvink Couzy Hoofd Sector Research van ABN AMRO. ‘De oorlog, de hogere gasprijzen en de inflatie hebben tot gevolg dat veel sectoren margedruk ervaren. Desondanks verwachten we dat de economie dit jaar met 3,1 procent zal groeien, omdat de vraag redelijk sterk is en eindafnemers nu nog bereid zijn om hogere prijzen te betalen. Tegelijkertijd zien we dat de consument juist zijn opwachting maakt bij sectoren die lange tijd gesloten zijn geweest. Zo zal de horeca eerst profiteren van deze inhaalvraag, maar we verwachten in de tweede helft van dit jaar minder restaurant- en cafébezoeken.’