Grootste Duitse metaalvakbond wil werkweek van 28 uur. ‘Dat zou de branche kapotmaken’

De Duitse vakbond IG Metall wil dat werknemers in de metaal- en elektro-industrie het recht krijgen tijdens een ‘begrensde periode’ 28 uur te werken in plaats van 35, de huidige norm in de branche. Nog brisanter: wie kinderen heeft of familieleden verzorgt, moet de inkomsten die hij of zij misloopt omdat hij minder is gaan werken gecompenseerd krijgen, in ieder geval deels. Dat meldt Trouw.

3,8 miljoen banen

Het zijn explosieve eisen. De vakbond wil ze later dit jaar op tafel leggen bij de onderhandelingen voor een nieuwe cao in de metaal- en elektrobranche. Het gaat hier om de belangrijkste economische tak van Duitsland, goed voor 3,8 miljoen banen. De sector telt meer dan 24.000 bedrijven, waaronder industriegiganten als Siemens, Bosch en Thyssen Krupp, plus de grote autofabrikanten, zoals Volkswagen, BMW en Daimler.

Spelen met vuur

Mensen willen hun werk beter kunnen combineren met hun privé-leven, noemt IG Metall als reden voor de voorstellen. Een enquête onder 680.000 werknemers wees dat volgens de vakbond uit. De plannen zijn nog niet tot in detail uitgewerkt; zo is onduidelijk wat de vakbond precies onder een ‘begrensde periode’ verstaat.

Strijd is losgebarsten

Een woordvoerder noemt ‘een of twee jaar’ realistisch. De definitieve eisen komen op 24 oktober. De strijd met de werkgevers is nu al losgebarsten. Tijdelijk of niet, een verkorting zien zij niet zitten. Zij vinden 35 uur al laag (het Duitse gemiddelde is 38). Vooral de compensatie voor ouders en mantelzorgers stuit op weerstand. Volgens IG Metall-voorzitter Jörg Hofmann hebben bedrijven verplichtingen jegens de samenleving. De compensatie noemt hij een ‘hedendaagse sociale uitkering via de cao’, omdat ‘tijd voor kinderen en verzorging maatschappelijk onmisbaar is’.

Het maakt de branche kapot

‘De vakbond speelt met vuur’, zegt de voorzitter van werkgeversvereniging Gesamtmetall Rainer Dulger tegen het Handelsblatt. ‘IG Metall onderschat dat het thema bij veel ondernemers al evenzeer emotioneel geladen is.’ Een 28-urige werkweek zou de ‘doos van Pandora openen’: het gebrek aan vakkrachten in de sector wordt nog groter en bedrijven zullen hun productie naar het buitenland verplaatsen. Het plan zou het ‘economische succes’ van de branche ‘kapotmaken’.

Stakingen

De vakbond dreigt met stakingen. De laatste keer dat IG Metall met succes stakingen organiseerde was in 1984, dat ging om de verkorting van de werkweek naar 35 uur. Die kwam er uiteindelijk. Dat wil zeggen: in West-Duitsland; in de voormalige Oostduitse deelstaten bleef de werkweek 38 uur. Om dat gelijk te trekken riep IG Metall in 2003 ook op tot stakingen. Dit keer zonder succes.

Geen jonge ouders meer aannemen

Econoom Karl Brenke van het Duitse Instituut voor Economisch Onderzoek in Berlijn geeft de plannen weinig kans. ‘Als ouders recht krijgen op financiële genoegdoening voor de uren dat ze minder werken, dan zullen andere werknemers zich benadeeld voelen. En werkgevers gaan gewoon geen jonge ouders meer in dienst nemen.’ Het echte probleem is volgens Brenke dat de werkelijke arbeidstijd door overuren vaak langer is dan 35 uur. ‘Daarnaast is de arbeid uiterst flexibel en dus niet goed planbaar, met bijvoorbeeld onregelmatige diensten. Daar zou de vakbond iets aan moeten doen. En die zou zich hard moeten maken voor hogere lonen. De stijging is dit jaar 2 procent, er zit met gemak 4 procent in. Maar zo’n eis zou pas echt een conflict met de werkgevers opleveren. Dat vermijdt de vakbond.’