Groei in 2019 in lagere versnelling

Hoewel beide nog optimistisch zijn, is het vertrouwen van zowel producenten als consumenten kleiner dan aan het begin van 2018 en is de exportorderportefeuille wat minder goed gevuld. Risico’s zijn vooral in het buitenland te vinden.

 

Tot dusver heeft Nederland relatief beperkt last van de handelsoorlog, aangezien er weinig barrières voor de Europese economie zijn opgeworpen. Dat zal ook het geval zijn wanneer de Verenigde Staten de tarieven op Chinese producten verder opvoeren. Indirect zorgt verdere escalatie van het conflict echter ook in Nederland voor meer pessimisme. 

 

Directe effecten Brexit

Van de aanstaande brexit heeft Nederland al de directe effecten ondervonden. Zo is de uitvoer van Nederlandse goederen naar het Verenigd Koninkrijk de afgelopen twee jaar minder hard gegroeid dan naar de meeste andere bestemmingen. We zien een kleine kans op een stevige tegenvaller, een no-deal brexit, maar ook een kans op een meevaller: eindelijk helderheid en uitstel van de brexit.

Door de nog steeds gunstige ontwikkelingen groeien alle belangrijke sectoren ook in 2019 maar de meesten wel op een lager niveau. Naast de personeelstekorten zijn de belangrijkste redenen voor deze groeivertraging het aantal afnemende transacties op de woningmarkt en de afnemende groei van de relevante wereldhandel. 

 

Te weinig

Tekorten aan nieuwe bouwlocaties en personeelstekorten bij gemeenten zorgen er voor dat er te weinig nieuwe bouwprojecten van de grond komen. Hierdoor blijft het aantal nieuw gebouwde huizen in 2019 waarschijnlijk steken op 65.000. Ook kampen bouwbedrijven met materiaal- en personeelstekorten waardoor bouwprojecten vertragen. 

 

www.ing.nl/zakelijk