Brazilië kent complexe markt met kansen voor nichespelers

Naast de stad Sao Paulo is een divers palet aan industriële (plaatwerk) bedrijven, het consulaat en de Rabobank bezocht. Wat opviel is de sterke geslotenheid van de economie, alles is gericht op de binnenlandse markt. Door importheffingen, die tot wel 60 procent kunnen oplopen, wordt de economie gestuurd. Hierdoor viel op dat de investeringen in machines gebaseerd zijn op liquiditeit; kapitaal is een te duur product (met rentepercentages van 10 procent en hoger).

De automatiseringsgraad bij plaatwerkbedrijven is laag. Dit komt mede door de lage loonkosten. Efficiency en kostprijs zijn niet de hoofdthema’s en er vindt nauwelijks export plaats. Er is een immense binnenlandse markt, die niet alleen groot is, maar logistiek en belastingtechnisch ook zeer complex.

Krimpende markt

De algemene economie is de laatste twee kwartalen gekrompen. Dit geeft een enorme druk op het systeem van Brazilië. Door te sturen op groei van de middenklasse met zo’n 30 à 40 miljoen mensen zal er naar verwachting extra groei ontstaan in de economie. Het land is qua omvang groter dan Europa. Echter er is een concentratie van de industrie in de regio Manaus, Rio de Janeiro, Sao Paulo en zuidelijk van Sao Paulo. Qua culturele aspecten valt een sterke bureaucratie op, grote aandacht voor de menselijke relaties, maar ook de relatief sterke aandacht van bedrijven voor het sociale aspect van de werknemer. Dit laatste staat in contrast met de soms achtergebleven werkomstandigheden.

Kansen voor niche

Conclusie van de reis is dat plaatverwerkend Nederland gezien het belasting- en regelgevingstelsel er verstandiger aan doet om in NL/Europa toe te leveren aan bedrijven die producten exporteren naar Brazilië. Kansen zijn er vooral voor (grotere) bedrijven en niche-spelers. Grote aantrekkelijke  business-mogelijkheden zijn er voldoende, met name op het gebied van infrastructuur (zoals waterfront, energie, Rio 2016) alsmede op het gebied van  de olie- en gasindustrie en de agro- en foodmarkt.

Quotes deelnemende leden

– Tim Kollen (Iteq Industries): ‘Ik was verrast hoe ver Brazilië al is. Ik had vooraf het beeld dat ze economisch verder achterliepen. In Brazilië kun je slagen als je iets kunt toevoegen. Doordat wij al een vestiging hebben in Vietnam, is beginnen in Brazilië geen optie voor ons. Ik ben blij dat wij voor Vietnam hebben gekozen.’

– Ad Timmers (Minkels): ‘Brazilië is niet interessant om in te beginnen als toeleverancier als er je er nog geen klant hebt waaraan je kunt gaan leveren. Een leading customer is noodzakelijk. Ik heb twijfels of het Braziliaanse economische model echt kan leiden tot een uitdaging om in te investeren van buitenaf. Wederom een bijzonder gezellige en leerzame reis.’

– Ronnie van den Hurk (De Cromvoirtse): ‘Brazilië heeft een rijke schat aan grondstoffen, waarmee een grote eigen economie wordt gediend. De importheffingen zijn zodanig hoog dat buitenlandse bedrijven die geen nicheproduct hebben, kansloos zijn op de lokale markt.’

– Foppe Atema (Goma): ‘Brazilië is geen land, maar een continent; zo groot. Men houdt graag de complexiteit van de belasting en regelgeving in stand, zodat niemand het echt begrijpt, ook de controleurs en inspecteurs niet. Iedere Braziliaan weet vervolgens hoe hij de zaken dan wel voor elkaar kan krijgen. That’s the way of life voor de Brazilianen.’

– Janwillem Verschuuren (De Cromvoirtse): ‘De lonen in Brazilië zijn circa een derde van die in Nederland. Dit wordt echter gecompenseerd door een slow-down factor van 3. Medewerkers in Nederland werken drie keer zo efficiënt. Dat een deel van de werkzaamheden nog niet klaar is voor de Olympische Spelen maakt voor de Brazilianen zelf niet zoveel uit. Pas naderhand profiteren zij van de verbeteringen van de woningen en infrastructuur.’

– Bart van der Zande (Zantech): ‘Enorm land met veel tegenstellingen. Wel zijn er mogelijkheden voor grote bedrijven in de nichemarkten. Maar wanneer een relatie gebaseerd is op wantrouwen en het belastingsysteem zo ingewikkeld is, dan heeft het mkb hier niets te zoeken.’

– Koos Schep (Hieselaar Sheet Metal Solutions): ‘Wat mij bijblijft is de kansrijke positie waarin het land verkeert. Het heeft een enorme markt en leeft boven op een goudmijn aan grondstoffen. Het is gelukt om door het ingezette systeem de onderlaag (financieel) te stimuleren en kansen te bieden, waardoor ook voor een groter deel een toekomst ontstaat. Dit helpt de economie en een tevreden inwonersgroep. Hoe nu verder is de vraag. Hoe hou je het systeem betaalbaar en in hoeverre gaat de protectionistische marktaanpak een verdere ontwikkeling van het land in de weg staan danwel remmend werken op verdere ontwikkeling.’

i http://www.nevat.nl/